İzmir Ekonomi Üniversitesi (İEÜ) Biyomedikal Mühendisliği Bölüm Başkan Vekili Doç. Dr. Osman Doluca, yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) İngiltere, Güney Afrika ve Brezilya varyantlarına duyarlı, yanlış negatif sonuç verme riski düşük tanı kiti geliştirdiklerini bildirdi. Doç. Dr. Osman Doluca, üniversite ve Genz Biotek firması iş birliğiyle Kovid-19 mutasyonlarına karşı duyarlı tanı kiti geliştirmek için 5 ay önce başladıkları Ar-Ge projesinin son aşamasında olduklarını belirtti.
Özel bir yazılımla geliştirdikleri tanı kitiyle koronavirüs gen dizilimlerinin analiz edilebildiğini ifade eden Doluca, geçen ay yapılan ilk deneyde kitin İngiltere, Güney Afrika ve Brezilya mutant virüslerini başarıyla saptadığını söyledi.
KOLAYCA TESPİT EDİYOR
Kovid-19’un mutasyonun belirlenmesinin tedavide önemli olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Doluca, şöyle konuştu: “Virüsün tespit edilmesi için kullanılan yöntemin adı ‘PCR’. Test yapılırken virüs RNA’sının ufak bir kısmına bakılıyor. Hastadan alınan örnekte bulgu varsa sonuç da pozitif oluyor ancak virüsün gelecek dönemde mutasyona uğrama riski, tespit edilememe ihtimalini de ortaya çıkarıyordu. Geliştirdiğimiz yazılımla PCR sonuçları yorumlanarak hastadan alınan örneğin Güney Afrika ya da Brezilya varyantı mı, İngiltere varyantı mı yoksa ilk vahşi tip varyantı mı olduğu kolayca anlaşılıyor.”
‘YANLIŞ NEGATİF’ RİSKİNİ AZALTACAK
Virüs mutasyona uğradığında tanı kitlerinin çalışmaması ya da yanlış sonuç vermesi gibi bir ihtimalin bulunduğunu aktaran Doluca, şöyle konuştu: “Kitimizin, ortaya çıkabilecek yeni mutasyonu belirlemek gibi bir görevi yok ancak kit, bilinen mutantları, mevcut kitlerden daha iyi şekilde saptayacak. Virüs yeni mutasyona uğrasa bile geliştirdiğimiz yazılım, kitin yanlış negatif sonuç verme riskini azaltacak. Yeni mutasyon, Güney Afrika, Brezilya ya da İngiltere mutantından hangisine yakınsa, ona göre yorumlanabilecek şekilde sonuç verecek.”
3 SAATTE SONUÇ
Kitin yaklaşık 3 saatte, mümkün olduğunca hızlı sonuç verdiğini aktaran Doç. Dr. Doluca, şöyle dedi: “Salgın sürecinde birçok biyoteknoloji firması tanı kiti geliştirdi. Ancak bizim hazırladığımız tanı kitinin en önemli avantajı, yanlış negatif sonuç verme riskini en aza indirmesi. Çünkü virüs mutasyona uğradığında, bazı tanı kitleri çalışmayabiliyor ya da direkt negatif sonuç çıkarıyor. Bu kit, yazılım sayesinde riski en aza indiriyor ve 3 mutantı saptıyor. Elbette yüzde 100 denemez ancak hata payını minimize ediyor.” Doç. Dr. Doluca, gen dizilimlerini uluslararası veri bankaları Global Initiative on Sharing Avian Influenza Database (GISAID) ve National Center for Biotechnology Information’dan (NCBI) aldıklarını belirtti. Kitin iş birliği yapılan firmaya teslim edildiğini ifade eden Doç. Dr. Osman Doluca, iyileştirme çalışmalarının ardından üretimine geçileceğini sözlerine ekledi.
Leave feedback about this